Gayrimenkul Menkul Mu Oluyor?

Re360 ikinci defa düzenlendiğinde sene 2018'di. Sektörün ihtiyacı olan başarılı, güçlü bir etkinlikti. O dönem blokzinciri konuşuyorduk. Koinlere merak artış trendine girmişti. Şimdilerde metaverse diye bir şey konuşuyoruz. Yazının devamında müsaadenizle bunu sanal evren adıyla kullanacağım. Yeni terimlere olan merakımız, o dönem blokzincire olan merakımız gibi, hızlı. Lakin ben ilk olarak şunu eklemek isterim : Ne çabuk tüketiyoruz ya da kabulleniyoruz !
Gayrimenkul gibi son derece geleneksel bir sektörün katılımcılarıyız. İşimize ne derece adapte ettiğimiz tartışmalı olsa da günlük hayatımızın içerisinde blokzincir, koin, sanal evren gibi “şeyler” fazlasıyla yer alıyor. Tam bu noktada hayatımızdan kimler geldi, kimler geçti bakalım:
re360'ın ikinci organizasyonunda Gayrimenkul ve Teknoloji başlıklı bir oturumu yönetmiştim. Blokzincir nedir, ne ifade eder, neye yarar bunları konuşuyorduk. Sunumda benim hala severek kullandığım bir görsele yer vermiştim:

Kasım 2007 Forbes dergisinin kapağını göstermiştim dinleyicilere. Nokia'nın mobil telefon kralı olduğu ve herhangi birinin onu geçip geçemeyeceği soruluyordu. Bunun hemen yanına Bill Gates'in şu sözünü alıntılamıştım: "Her zaman 2 yıl içinde gerçekleşecek değişimleri fazla abartıyoruz, 10 yıl içindeki değişimleriyse hafife alıyoruz. Hareketsizliğe tutsak olmayın."

Şimdilerde ne zaman yeni bir “şey”, terim, hizmet, ürün görsem ya da duysam Bill Gates'in bu sözü aklıma gelirken Nokia'nın akıbetini de hatırlıyorum. Diğer taraftan gurur duyduğum Getir'i düşünüyor, yahu bizim küçük bakkal da telefon açtığında siparişi eve getiriyor, üstelik 50 metre ötemde, diye ahkam kestiğimi hatırlayıp gülüyorum. Tamam şunu da ekliyorum, bitcoin'e de çocukların oyun parasıdır herhalde diye burun kıvırdığım oldu.

Sektörümüz taşınmazlar üzerine başlayıp, taşınmaza dair hakların taşınabilir şekilde organize edilmesiyle menkule dönüşürken (bunların neler olduğunu hatırlamak için kaynaklarımı karıştırıp, hepsi ezberimdeymiş gibi yapmayacağım ve de kıymetli uzmanların alanına şimdilik girmeyeceğim) blokzincir ve sanal evrenle, değişimlerin ve gelişmelerin zirvesine mi geldik diye düşünüyor insan. Daha ne göreceğiz demeden evvel, şu an ne görüyoruz ona bakalım.

Bir grup bilgili, deneyimli, kıymetli iş insanıyla bir araya gelip T90 Blokzincir Araştırmaları Derneği kuruluşunda yer aldığım dönemden bugüne, hayalim olan tapu işlemlerinin ve kira kontratlarının blokzincir üzerinde tutulması işi, aslında tam da tahmin ettiğim gibi önümüzdeki 5 sene içinde gerçekleşmedi. Yani hukuki altyapıyı haiz şekilde, günlük hayatımızda devlet organizasyonu içerisinde kabul görmedi. Burada Bill Gates'in cümlesinin ilk kısmı hayat geçti. Koinler kısmında görece, söylediği cümlenin ikinci kısmı hayata geçti. Belki kirasını koinlerle ödeyenler ve tahsil edenler de vardır. (Bunun ülkemiz kanunları açısından geçerliliğini ayrı bir konu, şimdi sadece sanal'ı tartışıyoruz)

Gayrimenkul bir şekilde menkulleşmek mi istiyor yoksa dünyanın bir kısım abileri bizleri büyük bir dönüşüm içerisinde her alanda bir yere mi çekiştiriyor bilemiyorum ama sanal evren meselesi bana Bill Gates'in cümlesinin ilk kısmındaymış gibi geliyor. Ben bunu derken birileri, en yakınlarımız dahi sanal evrende gayrimenkulü menkulleştiriyor olabilir. Arsa, bina, tanımlı ve sahipli mülk alıp satıyor. (Mülk derken, şu an olduğumuz dünyadaki mi, sanal evrendeki mi ? Bir kişi her ikisinde de aynı mülkün sahibi değil mi yoksa ?)

Peki ya birisi fişi çekerse ? Hani çocukluğumuzda İstanbul'da olan bilir, tam TV karşısındasındır ya da tam masaya oturmuş ödev yapıyorsundur, bir anda elektrik giderdi de tüm mahalle karanlığa girerdi ya. (Şimdinin sitelerinde, apartmanlarında ortak alan jeneratörleri olduğundan, sokak lambaları da yandığından çocuklarımız elektrik gittiğinde karanlığa gömülmeyi bilmezler) İşte o andaki gibi, bir anda birisi ya fişi çeker de, sanal evren bir karanlığa girerse. O elektrik geri gelmezse, geri gelirse bir şeyler değişmiş olursa. Hiç bunu düşündüğünüz mü ? Düşünün derim. Öğrenin ve ihtiyatlı davranın. Sanal evren nedir bilin lakin gayrimenkullerin menkulleştiği ortamlara bence şimdilik fazla güvenmeyin. Görüşmek üzere, sağlıcakla kalın.
 

**Bu yazı Mustafa Akdoğan tarafından Digital Network Alkaş için özel olarak kaleme alınmıştır. İzinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılmaz.