İnşaat Yapmak ya da Yapmamak

TÜİK verilerini inceler misiniz? Ben hemen hemen her ay bakarım. Şimdi buraya alıntılayıp üzerine sohbet geliştirmeyeceğim, yazılarda herkesin hızlıca bulabileceği rakamlara yer vermeyi sevmiyorum. TÜİK verileri herkesin kullanımına açık.

Küçükken karıştırdığımız ansiklopediler vardı ya da resmi gazete föyleri olurdu, alıp klasöre yerleştirirdik ki tekrar tekrar dönüp bakabilelim. Şimdi ne kolay, dünyadaki veriler bile 1-2 saniye uzağımızda. 

TÜİK, inşaat maliyetleri pespembe olmasa da berbat durumda da değil diyor. (Son açıklanan oranlardan bahsediyorum)

Peki biz piyasada ne yaşıyoruz o halde? 

TÜİK'in açıkladığı artışları biz yüzde 30-40 yaşıyoruz. Ağustos'tan Kasım sonuna aldığımız teklifler 1/4-1/3 oranında artıyor. Yüklenici, tedarikçi üreticiden şikayetçi, üretici artan elektrik, gaz, lojistik, hammadde fiyatlarından.

İhtiyacı öteledik, iyi mi ettik? İleriye attıkça ihtiyaçları, aynı oranda yükselmeyen gelirlerle, yeni maliyetleri karşılamaya çalışıyoruz.

Kaliteden ödün verme, tarihlere uy, bütçeyi tuttur. Mümkün değil. Hangisinden feragat edeceğiz? 

İşim boyutunu daraltıyoruz artık. İş yapış modellerini değiştiriyoruz. 100 birimlik imalatı azaltıyoruz. Peki nereye kadar? 

Konut, eğitim, endüstriyel binalar derken bence birbirinden farkı kalmayan bir yüksek maliyet ortamında, arsanız da yoksa, geliştirici de olsanız yatırımcıda, parayı nasıl kazanacaksınız? 

Bakın konu bir yere varmıyor. PWC'nin 2023 Gayrimenkul'de Gelişen Trendler raporunda Avrupalı anket katılımcıları ilk defa enflasyonu bir numaralı risk olarak oylamışlar. 2021 %29, 2022 %59 ve 2023 %91.
 
Nereye varacağımızı bilemiyorum. Hammadde üretenide, ürün haline getirip satanı da, satış/pazarlamasını yapanı da, taşıyanı da... Lütfen adil olalım. Vicdanlı olalım. Tabii burada en büyük pay yasa yapıcılar, yürütme erkanına düşüyor. Kalıcı iyileştirme politikaları getirilmesi halinde oluşacak yapısal güven ortamında (ve asgaride her vatandaşın en azından mahkemede hakkım korunur diyebildiği hukuk ortamında) fahiş fiyatlamaya cesaret edilemeyecek, vicdansız kar edenler geri adım atmaya başlayacaktır.  Uzun lafın sonu yine ana yapıya, alt yapıya geliyor. Tabii herkesin vicdan ve aynayı kendisine tutma muhasebesi yapması kaydıyla.